top of page
ΤΟ ΤΕΜΠΛΟ: ΤΟ ΣΤΟΙΧΕIΟ ΔΙΕΠΑΦΗΣ

Η αναδιαμόρφωση του τέμπλου στοχεύει στην ενσωμάτωσή του στο χώρο, ως αναπόσπαστο δομικό στοιχείο. Αντί να χρησιμεύει ως φράγμα, εμποδίζοντας τη θέαση του ιερού, το τέμπλο πλαισιώνει, παρά σφραγίζει, το κατώφλι του ιερού, ενισχύοντας το λειτουργικό σκοπό του. Επομένως, η αναδιαμόρφωση  του βασίστηκε στην ενοποίηση του χώρου του κλίτους και το ιερού, παρά στον διαχωρισμό τους, τόσο σε λειτουργικό, όσο και σε αισθητικό επίπεδο. Για το σκοπό αυτό, η χρωματική δομή του παρεκκλησίου αναπτύχθηκε ως επέκταση των κεντρικών αξόνων του ιερού και της χρωματικής γκάμας των νωπογραφιών της κόγχης του.

Η υφή και ο όγκος του τέμπλου θα έπρεπε να δίνουν τη χωρική ψευδαίσθηση, ότι το τέμπλο αποτελεί την συνέχεια της τοιχοποιίας. Κάτι τέτοιο συναντάται στα κτιστά τέμπλα (λιθόχτιστα ή μαρμάρινα) όπως αυτά της παλαιοχριστιανικής περιόδου, που ανακλούν Ελληνιστικά στοιχεία.

Στην υστεροβυζαντινή περίοδο συναντώνται πολλά κτιστά τέμπλα στην ευρύτερη περιοχή του παρεκκλησίου του Αγίου Σπυρίδωνα (Μάνη και Λακωνία).

Με στόχο την ενσωμάτωση του τέμπλου στο χώρο του, αρχιτεκτονικά, αισθητικά και γεωγραφικά, η καλλιτεχνική του αναδιαμόρφωση  έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε να δώσει την εντύπωση ενός κτιστού τέμπλου. Όπως συμβαίνει με τη ζωγραφιστή ορθομαρμάρωση στις τοιχογραφίες, μια εκτεταμένη τεχνική στο έργο του Καρούσου, η επένδυση της επιφάνειας του τέμπλου, με αλλεπάλληλες χρωματικές επιστρώσεις, απέδωσε μια αρχιτεκτονική ανακατασκευή, ενοποιώντας τον χώρο, παρέχοντας ταυτόχρονα την απαιτούμενη αισθητική συνοχή.

Ένα τυπικό βυζαντινό μοτίβο σταυροειδούς σχήματος σχεδιάστηκε στα θωράκια, στην ίδια χρωματική γκάμα της ζωγραφιστής επένδυσης, δημιουργώντας το αποτέλεσμα του ανάγλυφου. Το μοτίβο λειτουργεί ως σημειολογικό στοιχείο και επομένως είναι απλό, χωρίς να περιέχει ρόδακες, ανθέμια ή άλλες διακοσμήσεις.

Οι τέσσερις ελαιογραφίες του τέμπλου απεικονίζουν την Παναγία, τον Χριστό, τον Άγιο Ιωάννη και τον Άγιο Σπυρίδωνα, όπως απαιτείται από το εικονογραφικό τυπικό. Οι δεσποτικές εικόνες, που δημιουργήθηκαν πολύ αργότερα από τις τοιχογραφίες και ανάγονται στη Ναζαρινή ζωγραφική, λειτουργούν ως το κατώφλι της χρονικής συνέχειας της βυζαντινής τέχνης. Η σύζευξη των προ-επαναστατικών τοιχογραφιών του ιερού, της Ναζαρινής ζωγραφικής, της μεταβυζαντινής ζωγραφικής του 20ου αιώνα και της υβριδικής απόδοσής της, αντικατοπτρίζει τη διαρκή αναβίωση της βυζαντινής τέχνης.

iconostasis.png

    Μακέτα για το τέμπλο του παρεκκλησίου του Αγίου Σπρυρίδωνα ©, Αρχειοθήκη Καρούσου

bottom of page