Μέσω της μελέτης των χαρακτηριστικών του χρώματος, αυτή η ανάλυση παρέχει τη δυνατότητα ανάκτησης βασικών στοιχείων σε σχέση με τη βυζαντινή ζωγραφική και το χρωματικό της πεδίο. Αυτά τα μεταδεδομένα συνδυάζονται δημιουργικά με άλλες ιδιότητες (μορφολογικές, συνθετικές, δομικές και εννοιολογικές) για την πιο ακριβή μεταφορά του αισθητικού και σημειολογικού περιεχομένου. Είναι σημαντικό να αναφερθεί η διαφορά της ζωγραφικής επιφάνειας, Συγκεκριμένα, οι δύο εικόνες έχουν ζωγραφιστεί σε ξύλο με χρυσό κάμπο, ενώ η παράσταση στο ναό του Αγίου Παντελεήμονα έχει ζωγραφιστεί στον τοίχο. Επιπλέον, το μέγεθος των εικόνων είναι μικρό (0,39x0,31 εκ. και 0,51x0,41 εκ) κι' έτσι οι τιμές στην απόχρωση, το κορεσμό,τη φωτεινότητα και την αντίθεση συμπυκνώνονται σε αυτόν τον χώρο. Από την άλλη πλευρά, το μέγεθος της τοιχογραφίας είναι 5,50x3,50 μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η σύνθεση είναι μέρος μιας επιφάνειας ζωγραφικής, ενάμισι στρέμματος, της οποίας το αποτέλεσμα πρέπει να φανεί ως ένας ενιαίος ζωγραφισμένος καμβάς. Επομένως, η χρωματική συμπεριφορά της συγκεκριμένης σύνθεσης συνδέεται άρρηκτα με ολόκληρη τη ζωγραφική, αντανακλώντας και απορροφώντας τα χρωματικά στοιχεία των κοντινών και απομακρυσμένων ζωγραφικών επιφανειών, καθώς και αυτών του αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος.
Δεδομένου ότι η επιφάνεια της υβριδικής τοιχογραφίας έχει τόσο αναλογική όσο και ψηφιακή συμπεριφορά, η προσπάθεια ήταν να παραχθεί μια σύντηξη όλων των έργων, που έχουν ληφθεί ως πρότυπα. Επομένως, αποκαλύπτει τον κοινό χρωματικό χώρο τους, ενώ δίνει έμφαση σε μερικά από τα κρυμμένα στοιχεία, που μπορούν να ενισχύσουν το σημειολογικό περιεχόμενο της σύνθεσης και, κατά συνέπεια, την αναγνώριση των θεμελιωδών στοιχείων της βυζαντινής τέχνης.
ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ
Το παρακάτω ιστόγραμμα δείχνει την κατανομή της αντίθεσης και της φωτεινότητας, που μεταφράζεται σε τονικές τιμές. Στις δύο εικόνες, υπάρχει ένα εκτεταμένο εύρος τονικών τιμών, καθώς από την αριστερή πλευρά (σκούρα χρώματα) προς τα δεξιά (ανοιχτά χρώματα) δημιουργείται μια ζώνη με διάφορους μεσαίους τόνους. Επιπλέον, το εύρος εκτείνεται από το σημείο 0 της πιο σκοτεινής περιοχής (αριστερά) έως το σημείο 0 της φωτεινότερης περιοχής (δεξιά). Από την άλλη πλευρά, η τοιχογραφία του Αγίου Παντελεήμονα δείχνει μια σύγκλιση στη περιοχή από τη σκοτεινή ζώνη, στη πιo φωτεινή που δεν φτάνει τις μέγιστες τιμές. Η διαφορά οφείλεται στο χρυσό κάμπο των εικόνων, όπως έχει ήδη αναφερθεί, διότι όπως φαίνεται στους κάθετους άξονες, οι τιμές της έντασης χρώματος είναι χαμηλότερες στις εικόνες και μεγαλύτερες στην τοιχογραφία.
Η υβριδική τοιχογραφία του παρεκκλησίου του Αγίου Σπυρίδωνα διατηρεί αυτήν την ένταση στις ίδιες τιμές, καθώς υποδηλώνει τη σημειολογία του περιεχομένου που απεικονίζεται σε αυτήν την περιοχή. Ωστόσο, πλησιάζει σταδιακά τις ελαφρύτερες ζώνες, ώστε να ταιριάζει ελαφρώς με την διαβάθμιση της εικόνας της Αναστήλωσης.
Τοιχογραφία Αναστήλωσης των Εικόνων
Ι. Ναός Αγίου Παντελεήμονα Αθηνών (20ος αιώνας)
Εικόνα Θριάμβου (1400 (περίπου)
Υβριδική τοιχογραφία Αναστήλωσης των Εικόνων
Παρεκκλήσιο Αγίου Σπυρίδωνα (21ος αι.)
Εικόνα Αναστήλωσης (1500 (περίπου)
ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ ΠΑΛΕΤΑ
Η μεγαλύτερη περιοχή καλύπτεται από το φάσμα των κόκκινων, ενώ τα πράσινα και τα μπλε συγκεντρώνονται στο κάτω μέρος των έργων. Ωστόσο, η χρωματική παλέτα είναι θερμή. Η διαφορά στην ένταση και τον κορεσμό βασίζεται στο γεγονός ότι οι δύο πρώτες τρισδιάστατες επιθεωρήσεις χρώματος, μεταφράζουν τη χρωματική παλέτα τα εικόνων που έχουν ζωγραφιστεί στο ξύλο, η τρίτη αφορά την τοιχογραφία, δηλαδή την επιφάνεια του τοίχου. Τόσο η εικόνα του Θριάμβου όσο και η τοιχογραφία του Αγίου Παντελεήμονα, χρησιμοποιούν ανοιχτές αποχρώσεις θερμών χρωμάτων για να ενισχύσουν την αντίθεση με τους σκούρους τόνους. Από την άλλη πλευρά, η εικόνα της Αναστήλωσης δεν χρησιμοποιεί τέτοιου είδους αντίθεση (κάτι που φαίνεται και στο ιστόγραμμα). Εκεί, τα φωτεινά χρώματα συνδέονται με το χρυσό φόντο και η αντίθεση συγκεντρώνεται στη γύρω περιοχή της εικόνας της Παναγίας (έτσι ώστε να τονίζεται το κεντρικό θέμα), καθώς και στα ειλητά, για να ενισχυθεί η έννοια του θριάμβου της Ορθοδοξίας.
Η υβριδική τοιχογραφία του παρεκκλησίου του Αγίου Σπυρίδωνα διατηρεί την ένταση του χρώματος της εικόνας της Αναστήλωσης, ενώ ενσωματώνει τη χρωματική παλέτα της τοιχογραφίας του Αγίου Παντελεήμονα. Έχοντας κατά νου την υβριδική της φύση, ενσωματώνει το χρώμα των εικόνων στην τοιχογραφία του Αγίου Παντελεήμονα.
Εικόνα Θριάμβου (1400 (περίπου)
Εικόνα Αναστήλωσης (1500 (περίπου)
Υβριδική τοιχογραφία
Παρεκκλήσιο Αγίου Σπυρίδωνα (21ος αι.)
Τοιχογραφία (20ος αι.)
Ι. Ναός Αγίου Παντελεήμονα Αθηνών (20ος αιώνας
ΑΠΟΧΡΩΣΗ & ΚΟΡΕΣΜΟΣ
Το μήκος κύματος των κόκκινων και κίτρινων είναι μεγαλύτερο από αυτό των πράσινων και των μπλε. Τα θερμά χρώματα κυριαρχούν στη μεγαλύτερη περιοχή σε όλα τα πρότυπα, καθώς και στην υβριδική τοιχογραφία. Σύμφωνα με την επιλογή του ιστογράμματος, τα κόκκινα και θερμά κίτρινα έχουν τις μεγαλύτερες τονικές τιμές, ώστε να μεταφέρουν την αίσθηση μιας θερμής ατμόσφαιρας, που αντανακλά τόσο τον εορταστικό όσο και τον δυναμικό χαρακτήρα του θέματος. Το πράσινο χρώμα έχει μικρότερη τονική τιμή και, επομένως, καταλαμβάνει μια μικρότερη περιοχή. Η χρήση μπλε χρώματος στις δύο εικόνες είναι περιορισμένη ενώ στην τοιχογραφία είναι πιο εκτεταμένη. Ωστόσο, στην υβριδική τοιχογραφία τα μπλε παραμένουν περιορισμένα, επειδή, σε σχέση με τη συνολική σύνθεση στην παρεκκλήσιο, καταλαμβάνουν τις συνθέσεις των θαυμάτων, του βόρειου τοίχου.
